About

Article

Kohhran tih hi Greek tawnga ecclesia tih lehlin a ni a, koh chhuahte emaw mipui inkhawm tih emaw a kawk a. Kohhran tih hi Kristian tawngkam ang hrimin lang mah se, Kristian awm hma pawhin hman a lo ni tawh thin. Hmasang Greek chanchinah chuan, ‘ecclesia’ tih chu ram zalen a, khua leh tuite rorel tura a hun taka an inkhawm thin sawina atan hman a ni thin. Vantlang chungchang sawi ho a ngaihtuah ho turin tlangau-in a ram mipuite chu a au khawm thin a. Thuthlung hlui hunah erawh chuan Israel pawlho, a member-te pawh Pathian koh chhuaha an ruata te an ni.
Kohhran tia Kristian chhungkuaa kan hman dan anga hman hmasak berna chu Isuan Petera hnenah, “ He lungpui chungah hian ka Kohhranho ka rem chho ang a, Mitthi khaw kulh kawngkharte chuan chu chu an ngam lo vang,” a tih kha a ni (Matthaia 16:18). Isua ngeiin amah chu Kohhran hmuchhuaktu, Kohhran dintu a nih a inpuang a, Kohhran chu ama ta bil liau liau a ni. Kohhran nghahchhan a kila lung ropui a ni a. Kristianna lungphum a siam a, Kohhran hi amahah a innghat a ni. “Lungphum rem tawh sa lo chu lungphum dang tuman an rem thei tawh si lo va, chu lungphum chu Isua Krista chu a ni,” (1Korinth 3:11).
Sipaiah chuan Officer pakhatin a hnuaia sipai pawl ho hrang hrang hnenah thupek a chhuah thin a. A hnuaia mi ten a thupek an hrilhfiah dan chu a hrang hret mai thei a, mahse, a thupek chu an in nghahna ber a ni theuh a ni. Kohhranah pawh Krista chu Sipai Officer dinhmunah a ding a. A thuin Kohhran a awm a, a thiltihtheihna chu A hnena mi a ni a, a thupek zawm chu Kohhran pawl tinte tihtur a ni. Sipai Officer in a thupek ang chiaha a hoten an thawh a beisei ang bawkin Isua pawhin Kohhran peng hrang hrangte hian a zirtirna a vaia an zawm vek a beisei a ni.
Chu Krista dinchhuah ‘Kohhran’ chuan thil tum hrang hrang a nei a. Chungte chu :- 1) Pathian biaa chawimawi : Biakinah sermon ngaithla tur ringawtin kan inkhawm lo va, Pathian be turin kan inkhawm a ni. Thlarau leh tih tak zetin chibai kan buk tur a ni. Hlasak te, thuchah sawi te leh inkhawm tihphung dang te chu Pathian chibai kan bukna a thil tul a ni a. A pawimawh ber chu Pathian chibai kan bukna leh chawimawina a ni.
2) Kohhran chu inpawlho nan a ni : He leia van ram tem lawkna ropui ber chu Kristiante inpawlhona hi a ni ang. Kristian dik tak i nih chuan Kristian dangte nen inhmuh i thlahlel em em ang. Tun hma chuan heti ang inpawlhona laipui ber chu Kohhran a ni thin. Kohhran thiltih reng reng chu Krista hruainaa Pathian chawimawi a ni a, mahse, Kristian kan nih avangin kan in mamawh tawn a. Tawngtai leh intanpui tawn kan mamawh a. Mawh kan inphurhsak tawn theuh a ni.
Kristianna hi inpawlhona sakhua a ni a. Krista hnung zui chuan hmangaihna te, felna te, rawngbawlna te a kawk a, chungte chu, vantlang inpawlhona atanga tihpuitlin theih leh lantir theih a ni a. Chu vantlang inpawlhona chu Kohhranah a in nghat a, inpawlhonain kan intichak tawn a ni.
3) Kohhran chu rinna tihchak nan a ni : Kohhran tawngtai rualna te, thu hriattirna leh thu hril leh zirtirna atang tein i rinna tihchakin a awm a. Rinna thianghlim berah Kohhran chuan a chawi kang chho thei che a ni.
4) Kohhran chu rawngbawlna hmanrua a ni : Rawngbawl tura chhandam kan ni a. Krista tana kan tihtur a sang telin a awm a. Chu hna chu tualchhung Kohhran inpawlhona atangin a thawh that theih ber a, Kohhran pawnah Kristian chi tha a awm thei ngai lo. Kohhran chu a famkim lo va, a hlawhtling lo va, a inthen darh nuai chung pawhin Kohhran a la ni tho a. Pawl dangin a hmun an luah ngai dawn reng reng lo.
5) Kohhran chu, i sum leh paite Krista hnathawhna atana luan luhtirna a ni : Sawma pakhat pek thu Bible-in a zirtir a. Sawma pakhat chu i sum lut, i hlep liau liau hmun sawma thena hmun khat a ni a. Chu i sum lut hmun sawma thena hmun khat chu Lalpa ta a ni. Sawma pakhat bakah Lalpan a hmuingil tir che ang zelin thawhlawm dangte pawh i thawh thei a ni.
Thilpek hi sum leh pai emaw, bungrua emawa teh theih a ni lo va. Eng emaw insen i huam loh chuan i tan thlarau hnehtu a nih theih loh a. I sum leh pai chauh ni lovin, i hun te, i thiamna te, engkim mai hi Krista rawngbawlna atan pek vek mai tur a ni.
I thilpek zar lo zotu chu i thenawm emaw, chanchinbu rawn sem thintu emaw, Africa emaw South America emaw daiha mi tu emaw a ni thei a. Kan thilpek hi Pathian kan hmangaihna kan tihlanna a ni. Kan chunga hmangaihna ropui tak min vur azara pe kir leh kan ni a, chuti ang chuan a hmangaihna chu ram dangah kan theh darh ta thin a ni. Pathian ruk sakna sual khawih lo turin fimkhur rawh. “ Ka inah ei tur a awm theih nan sawma pakhat zawng zawng chu thawhlawm inah rawn la rawh u.” (Malakia 3:10).

Doma pa dawhkan atangin

Kum 1991 khan ram pum huapa Marathon intlansiaknaah tel tumin USA-a State hrang hrang atangin infiam mi tam fe mai kan pung khawm a. Intlansiaknaa tel tum tam zawk chuan intihhlimna atan tlan ve hrim hrim an tum a, a then chuan an peih chen baka chawlh mai tuma tlan an awm bawk a; thenkhat chu thian zaho-va tlan ve hrim hrim tum an awm bawk a. Intlansiakna beih tum mi tam ber chuan lawmman lak chu an tum ber ni lovin tlan ve hrim hrim an tum a ni ber mai. Intihsiakna bei tur zingah chuan kei pawh ka tel a. He intlansiakna bei tur hian a kuma kum ka inbuatsaih avangin a tawpah pakhatna nih ngei ka tum ruh hle a. USA-a Marathon intlansiakna ropui bera ‘Champion’ nih theih ngei ka duh avangin ka rilru chuan ka infuih sauh sauh a.
Kan intlansiakna kawng mel 40 chuang zet tlan chhuak ngei tur chuan kan han tlan tan a, thui pawh kan tlan hmain mi tam tak chu an chawl nghal ta pang reng a! Mel tam taka thui intlansiaknaah hi chuan infiammite tan tih ngei ngei tur thil pakhat a awm niin an sawi thin a; chu chu, ‘kawng kamah a khat tawka tui intur an dah chu in reng tur a ni,’ tih hi a ni. Taksa in tui a tlakchham avang hian chaua tluin thih phah hial theih a nih avangin tui hi in deuh reng a ngai a ni.
Intlansiak kan tan phat atangin a hmalamah ka tlan nghal a, pakhatna nih ngei ka tum avangin kawngkama tui an lo dinpui, in tura second tlemte han paih pawh ka ui em avangin tui in lo chuan ka tlan tlang zel a. Kan intlansiakna kawng kan zawh thui tulh tulh a, a hmasa berah ka tlan fal telh telh a, ka hnunga mite'n min umphak palh hlau-in kawng sira tui an lo dinpui thin chu inkhaw muang lovin ka hun ka khawhral thlawn loh nan ka tlan tlang zel a.
Mel 40 chuang kan tlan ta, ka hma lamah chuan finishing gate lian pui an lo siam leh kawng kam tuaka mipui thahnem tak lo awm hmur pawh chu ka hmu pha tawh a, a hmasa berah ka tlan avangin ka hnung chiaha lo tlan hmuh tumin ka hawi let a, ka hnung hla fe-ah mi pakhat lo tlan dum nel nel hi ka va hmuh phak tawk avangin mel chanve emaw chauh ka tlan leh chuan ka duhthusam ang ngeiin USA-a Marathon intlansiak ropui berah Champion ka ni mai dawn a ni.
Ka hmaa finishing gate lian pui pawh chiang takin ka hmu thei ta a, min lo tantu mipui au thawm pawh a tha ham ham kher mai. Mahse, mak tak maiin ka khawhmuh a fiah lo thut a, ka lu a hai zui rum rum bawk a, ka ke te chuan min zo ta meuh lo ni ber hian ka hria a, ka ban pahnih pawh ka lek kan zawh mang loh khawp hian a rit nulh mai a, kawng char laiah chuan chiang fe hian ka tlu ta thlawrh mai a. Tlu chung chuan ka hmaa finishing gate chu ka va melh a, hnai tak a ni tawh, minute 5 bak ka tlan tawh miah lo ang tih ka hre chiang lutuk...mahse, ka tho thei tawh tlat lo...ka rilru chu fim vek mah se, ka taksa chakna in a tlin tawh lo. Chutia ka tluk hnu chuan min buaipui tur an lo thleng zui ve nghal a, ka khawhmuh a fiah loh ang bawkin ka ri hriatna pawh a fiah lo hle a, min buaipuitute tawng chu hla taka ri ang mai hian ka hria a. Min buaipuitute zinga pakhat chuan, "Tui a mamawh a nih hi, tui a tlachham a nih hi...vawi khatah intir teuh lo ula..." a tih ka hria a. Chutia min buaipui chhung chu minute 10 vel a nih ka ring. Thei leh thei lova ka thut chhuah theih hnu chuan finishing line lam chu ka va thlir a, mi pahnih lai mai hi an lo tlan thleng reng tawh mai a lo ni !
A va pawi em! kum pui lingleta ka lo nghahhleh em em intlansiaknaah a tawp ka thlen tep hnuah ka tlu a, champion ni thei mai tur kha damdawiinah phur luh hial ka ngai a. Ngun taka ka ngaihtuah let hian ka champion theih tak lohna chhan kha, ka mamawh tui in tura kawng sirah rei lote han din zawk pawh hman lo khawpa intihsiakna ka beih ngawrh vang kha a ni tih ka hre chhuak a...kum tam a liam hnu hian, kha intlansiakna ka ngaihtuah chhuah chang a piangin kan ringtu nunah pawh hian kan mamawh thlarau lam 'tui' chauh lova kan tum ram min thlen theitu tur, in khaw muang hman lo khawp hian a lo buai theih hle dawn hi tihte ka ngaihtuah zui thin a. Rawngbawlna kawngah pawh hian kan tum ber kan thlen theih nana chakna min pe thei tu tur thlarau lam tui in hman loh lek hian a buai theih a ni tih fiah takin ka hmu a ni.